Błędnie ustawiony selektor tachografu – co to jest, i co z zrobić w tym wypadku?

Czym jest selektor tachografu i jak działa?

Selektor tachografu jest przełącznikiem, za pomocą którego kierowca rejestruje swoją aktywność podczas pracy. Dzięki temu urządzeniu tachograf dokładnie zapisuje cztery podstawowe rodzaje aktywności: czas prowadzenia pojazdu, inny czas pracy, czas dyspozycyjności oraz przerwy i czas odpoczynku. Odpowiednie przestawianie selektora jest więc kluczowym elementem prawidłowej dokumentacji czasu pracy, a błędne operowanie selektora może prowadzić do poważnych konsekwencji.

Tachograf automatycznie rejestruje prowadzenie pojazdu, jednak pozostałe aktywności kierowcy pojazdu muszą być ręcznie wybierane przez prowadzącego. Oznacza to, że kierowca musi świadomie przełączać selektor, gdy zmienia rodzaj wykonywanej czynności. Niewłaściwe ustawienie może spowodować, że zamiast okresu odpoczynku zostanie zarejestrowany inny czas pracy, co wpłynie na analizę czasu pracy i może skutkować naliczeniem kar.

Jak poprawnie ustawić selektor tachografu?

Prawidłowe ustawienie selektora wymaga od kierowcy świadomości, jaką czynność aktualnie wykonuje. Przede wszystkim należy pamiętać o kilku zasadach:

1. Podczas prowadzenia pojazdu selektor automatycznie ustawia się na pozycję "jazda". Natomiast gdy kierowca wykonuje inne czynności związane z pracą, takie jak załadunek, rozładunek, nadzór nad załadunkiem czy nawet wymiana żarówki, powinien przestawić selektor na pozycję "inna praca".
2. W przypadku oczekiwania na możliwość rozpoczęcia pracy (np. podczas kolejki do rampy) należy używać pozycji "dyspozycyjność" (koperta). Z kolei podczas przerw, odpoczynku dziennego lub tygodniowego selektor powinien być ustawiony na "odpoczynek" (łóżko).

Warto zaznaczyć, że w pracy wielu kierowców można zaobserwować błędne operowanie selektora, z racji utrzymywania go w pozycji "odpoczynek" podczas całej swojej pracy. To może skutkować naliczeniem kar zarówno dla kierowcy, jak i przedsiębiorstwa transportowego.

Najczęstsze błędy kierowców przy obsłudze selektora

Kierowcy zawodowi, mimo działania w dobrej wierze, często popełniają błędy przy obsłudze selektora tachografu. Wynika to głównie ze złożoności przepisów oraz ich niejednoznacznej interpretacji. Błędne operowanie selektora może skutkować poważnymi konsekwencjami zarówno dla kierowcy, jak i przedsiębiorstwa transportowego.

Brak zmiany trybu na odpoczynek

Najczęstszym błędem w obsłudze tachografu cyfrowego jest nieprzełączenie selektora na pozycję "odpoczynek" podczas obowiązkowych przerw. Gdy kierowca zatrzymuje pojazd, tachograf automatycznie przełącza się w tryb "inna praca", a zadaniem kierowcy jest ręczna zmiana na "odpoczynek".

Zaniedbanie tego obowiązku może być kosztowne. Przykładowo, jeśli podczas wymaganej 45-minutowej przerwy selektor pozostaje w pozycji "inna praca", analiza wykaże czas jazdy bez przerwy przez nawet 9 godzin, co skutkuje mandatem w wysokości 1350 zł.

Obsługa tachografu cyfrowego umożliwia jednak anulowanie automatycznej zmiany na "pracę", o ile kierowca w ciągu 120 sekund od zatrzymania pojazdu przełączy selektor na "odpoczynek" lub "dyspozycyjność".

Zła interpretacja trybu 'inna praca'

Wielu kierowców nieprawidłowo interpretuje, kiedy należy używać trybu "inna praca". Zgodnie z przepisami, tryb ten powinien być używany wyłącznie podczas wykonywania czynności zawodowych innych niż prowadzenie pojazdu - np. podczas załadunku, rozładunku, wypełniania dokumentów czy tankowania.

Natomiast często słyszy się: "Jestem w pracy, więc wszystko powinno liczyć się do czasu pracy". Jest to błędne podejście, ponieważ prawo rozróżnia różne aktywności kierowcy pojazdu od jego stanu dyspozycyjności. Gdy kierowca jedynie oczekuje, będąc w gotowości, właściwym statusem jest "czas gotowości" (koperta), a nie "inna praca".

Błędne oznaczenie trybu "inna praca" może skutkować mandatem do 2000 zł, a nawet odpowiedzialnością karną za poświadczenie nieprawdy w dokumentach.

Nieprawidłowe użycie trybu OUT

Tryb OUT (poza zakresem) jest często błędnie wykorzystywany przez kierowców. Obsługa tachografu cyfrowego zgodna ze sztuką zakłada, że funkcja ta powinna być używana wyłącznie w sytuacjach wyłączonych spod przepisów o czasie pracy, takich jak przewóz odpadów komunalnych (ale nie odpadów firmowych), przejazdy serwisowe czy czas prowadzenia pojazdu nieprzystosowanego do przewozu rzeczy.

Najczęstszym błędem jest traktowanie trybu OUT jako sposobu na uniknięcie przekroczenia norm czasu pracy. Warto pamiętać, że przejazd powrotny bez załadunku nie może być realizowany w trybie OUT. Mandat za nieuprawnione używanie trybu OUT może wynieść nawet 2000 zł.

Kolejnym nieporozumieniem jest próba wykorzystania trybu OUT podczas podjazdów w trakcie odpoczynku. Tymczasem funkcja ta jest przeznaczona nie dla kierowców zawodowych, a innych pracowników, np. obsługi magazynu przestawiającej pojazdy na terenie zakładu.

Jak opisać błędnie ustawiony selektor tachografu?

Właściwe udokumentowanie błędnie ustawionego selektora tachografu może znacząco zmniejszyć wysokość potencjalnej kary. Kierowca, który zauważy pomyłkę w ustawieniu selektora, powinien natychmiast przystąpić do formalnego opisania tego faktu, aby uniknąć poważniejszych konsekwencji finansowych.

Poprawki błędnie ustawionego selektora: Opis na wykresówce – co wpisać?

W przypadku tachografu analogowego, kierowca powinien na odwrocie wykresówki opisać zaistniałą sytuację.

W tym celu właściwą praktyką jest precyzyjne wskazanie godziny, w których selektor był nieprawidłowo ustawiony oraz jaka aktywność była faktycznie wykonywana.

Przykładowy zapis może wyglądać następująco: "Błędnie ustawiony selektor. W godzinach od 14:00 do 16:30 wykonywany był odpoczynek". Pod opisem należy umieścić datę oraz własnoręczny podpis. Taki zapis może uchronić kierowcę przed mandatem w wysokości do 1000 zł.

Poprawki błędnie ustawionego selektora: Wydruk z tachografu cyfrowego – jak go przygotować?

Jeżeli kierowca korzysta z tachografu cyfrowego, powinien wykonać wydruk z urządzenia, wybierając dzień, w którym wystąpiło nieprawidłowe ustawienie selektora. Na odwrocie wydruku należy zamieścić podobny opis jak w przypadku wykresówki, wskazując dokładne godziny, rzeczywisty rodzaj aktywności czy dzienny czas prowadzenia pojazdu.

Wydruk musi zawierać dane identyfikacyjne kierowcy: nazwisko, numer karty kierowcy lub prawa jazdy oraz podpis.

Poprawki błędnie ustawionego selektora: Kiedy potrzebne są dwa wydruki?

W sytuacji, gdy okres błędnego ustawienia selektora przypada na godziny nocne i przekracza godzinę 24:00, konieczne jest wykonanie dwóch wydruków. Pierwszy powinien obejmować dzień, w którym rozpoczęło się nieprawidłowe ustawienie, drugi – dzień następny.

Jest to istotne, ponieważ tachograf cyfrowy umożliwia wydruk danych tylko z jednej doby (od 00:00 do 24:00). Na każdym wydruku należy umieścić odpowiedni opis.

Poprawki błędnie ustawionego selektora: Wpis manualny podczas pracy zespołowej

W przypadku jazdy w załodze dwuosobowej, błędne operowanie selektora przez jednego z kierowców wpływa również na rejestrację czasu pracy drugiego. Dlatego też każdy z kierowców powinien wykonać oddzielny wydruk lub opis na wykresówce.

Optymalnie, kierowca który zauważy błąd kolegi, również powinien udokumentować to we własnej dokumentacji. Takie podejście jest szczególnie ważne, ponieważ podczas kontroli czasu pracy inspektorzy analizują dokumentację wszystkich członków załogi.

Konsekwencje i kary za błędne ustawienie selektora tachografu

Błędy w ustawieniu selektora tachografu mogą prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych zarówno dla kierowcy, jak i firmy transportowej. Kary naliczane są nie tylko za samo nieprawidłowe przełączanie, ale również za naruszenia, które powstają w wyniku błędnej rejestracji czasu pracy kierowców.

Mandaty dla kierowcy i przewoźnika

Podstawowa kara za nieprawidłowe operowanie selektorem wynosi 100 zł za każdy dzień, w którym wystąpiło naruszenie, do maksymalnej kwoty 1000 zł. Jednak konsekwencje mogą być znacznie poważniejsze.

Jeśli kierowca nie przełączy selektora na odpoczynek, w trakcie przerwy 45-minutowej, system zarejestruje "inną pracę" zamiast czasu odpoczynku. W efekcie analiza wykaże prowadzenie pojazdu bez wymaganej przerwy przez nawet 9 godzin, co skutkuje mandatem w wysokości 1350 zł.

Przewoźnik za to samo naruszenie może zostać ukarany grzywną w wysokości 1750 zł, a zarządzający transportem kwotą 2000 zł. W skrajnych przypadkach, zwłaszcza przy podejrzeniu manipulacji danymi, kary mogą sięgać nawet 54 000 zł.

Wpływ na analizę czasu pracy kierowcy zawodowego

Nieprawidłowe ustawienie selektora prowadzi do przekłamań w ewidencji czasu pracy. W konsekwencji firma ponosi dodatkowe koszty związane z wypłatą wynagrodzenia za pracę, której kierowca faktycznie nie wykonał. Jedna pomyłka w rozliczeniu może zawyżyć wynagrodzenie nawet o 150 zł.

Przede wszystkim należy pamiętać, że błędne ustawienia selektora mogą wpłynąć na przekroczenie dozwolonego czasu jazdy, co skutkuje dodatkowymi karami. Dla przykładu, jeżeli dzienny czas prowadzenia pojazdu zostanie przekroczony o ponad 2 godziny, może to skutkować mandatem w wysokości 500 zł.

Jak uniknąć maksymalnych kar z tytułu błędnie ustawionego selektora?

Istnieją sposoby, aby zminimalizować kary za błędne ustawienie selektora. Najważniejsze jest natychmiastowe udokumentowanie błędu. Kierowca powinien wykonać wydruk z tachografu i opisać na nim zaistniałą sytuację.

Podczas kontroli samo okazanie wydruku z opisem może nie wystarczyć. Kontrolujący będzie weryfikować okoliczności powstania nieprawidłowości. Jeśli jednak nie znajdzie przesłanek zaprzeczających opisowi, może odstąpić od nałożenia wysokiej kary.

Ponadto warto zainwestować w systemy telematyczne, które pobierają dane z karty kierowcy i karty tachografu cyfrowego, minimalizując ryzyko błędu ludzkiego przy rozliczeniach. W firmach zatrudniających kilkudziesięciu kierowców, takie rozwiązanie może generować kilkadziesiąt tysięcy złotych oszczędności rocznie.

Błędnie ustawiony selektor tachografu cyfrowego - Podsumowanie

Prawidłowe ustawienie selektora tachografu stanowi fundamentalny element pracy każdego kierowcy zawodowego. Przede wszystkim należy pamiętać, że nawet drobne zaniedbanie może skutkować dotkliwymi karami finansowymi zarówno dla kierowcy, jak i przedsiębiorstwa transportowego.

Konsekwencje nieprawidłowego ustawienia selektora są niezwykle poważne. Kierowca może zostać obciążony mandatem do 1000 złotych, a w przypadku braku wymaganego odpoczynku - nawet 1350 złotych. Natomiast przewoźnik ryzykuje karę w wysokości 1750 złotych, zaś zarządzający transportem nawet 2000 złotych za każde naruszenie.

Najczęstsze błędy kierowców dotyczą nieprzełączania selektora na pozycję "odpoczynek" podczas obowiązkowych przerw oraz niewłaściwej interpretacji trybu "inna praca". Dodatkowo wielu kierowców błędnie wykorzystuje funkcję OUT, która powinna być stosowana wyłącznie w ściśle określonych przypadkach.

W przypadku zauważenia pomyłki w ustawieniu selektora, kierowca powinien niezwłocznie udokumentować ten fakt na wykresówce lub wydruku z tachografu. Taka dokumentacja może znacząco zmniejszyć wysokość potencjalnej kary podczas kontroli.

Warto podkreślić, że regularna kalibracja tachografu, przeprowadzana co dwa lata, pomaga uniknąć problemów związanych z rejestracją czasu pracy. Jednakże nawet najlepsze urządzenie nie zastąpi czujności i świadomości kierowcy.

Ostatecznie, znajomość przepisów oraz prawidłowa obsługa tachografu cyfrowego nie tylko chroni przed karami finansowymi, ale również zapewnia bezpieczeństwo na drodze. Przestrzeganie zasad czasu pracy kierowców to zatem nie tylko kwestia formalna, lecz także odpowiedzialność za zdrowie i życie wszystkich uczestników ruchu drogowego.

Jeżeli natomiast cokolwiek związanego z rozliczaniem czasu pracy kierowców zawodowych stanowi wyzwanie, warto skorzystać ze wsparcia specjalistów, np. zespołu Evotax! Jeśli potrzebujesz w czymkolwiek pomocy, skontaktuj się z nami, a resztą zajmie się nasz zespół!

Błędnie ustawiony selektor tachografu cyfrowego - Najczęściej zadawane pytania

Poniżej zebraliśmy pytania, które często można otrzymać w temacie błędnie ustawionego selektora tachografu cyfrowego, a także udzieliliśmy na nie odpowiedzi. Jeżeli jednak Twojego pytania tu brakuje, skontaktuj się z nami i zadaj je naszym specjalistom!

Jakie są konsekwencje nieprawidłowego ustawienia selektora tachografu?

Nieprawidłowe ustawienie selektora może skutkować mandatem do 1000 zł dla kierowcy, 1750 zł dla przewoźnika i 2000 zł dla zarządzającego transportem. W skrajnych przypadkach kary mogą sięgać nawet 54 000 zł.

Co należy zrobić w przypadku błędnego ustawienia selektora tachografu?

W przypadku błędnego ustawienia selektora należy natychmiast udokumentować ten fakt. Dla tachografu analogowego należy opisać sytuację na odwrocie wykresówki, a dla cyfrowego wykonać wydruk i opisać błąd na jego odwrocie.

Jakie są najczęstsze błędy kierowców przy obsłudze selektora tachografu?

Najczęstsze błędy to brak zmiany trybu na odpoczynek podczas przerw, niewłaściwa interpretacja trybu "inna praca" oraz nieprawidłowe użycie trybu OUT.

Jak prawidłowo ustawić selektor tachografu?

Selektor należy ustawiać zgodnie z aktualnie wykonywaną czynnością: "jazda" podczas prowadzenia pojazdu, "inna praca" przy czynnościach jak załadunek, "dyspozycyjność" podczas oczekiwania na pracę, a "odpoczynek" podczas przerw i odpoczynków.

Jak często należy kalibrować tachograf?

Tachograf powinien być kalibrowany co dwa lata. Regularna kalibracja pomaga uniknąć problemów związanych z rejestracją czasu pracy i kosztuje od 300 do 650 PLN.