4 października 2024 roku Trybunał Sprawiedliwości UE podjął przełomową decyzję dla branży transportowej - unieważnił przepis o obowiązkowym powrocie pojazdów na bazę co 8 tygodni. Ta kontrowersyjna regulacja Pakietu Mobilności, obowiązująca od lutego 2022 roku, generowała ogromne koszty dla przewoźników i negatywnie wpływała na środowisko.
Choć wymóg powrotu kierowców co 4 tygodnie pozostaje w mocy, firmy transportowe mogą teraz efektywniej planować trasy, oszczędzając nawet 11 000 euro rocznie na pojazd.
Jeżeli szukasz informacji nt. zmian przepisów dotyczących zjazdu kierowców transportu międzynarodowego na bazę, świetnie trafiłeś! W tym artykule skupiamy się właśnie na nich i zapraszamy do lektury!
Spis Treści
Czym jest Pakiet Mobilności i jak wpływa na zasady zjazdu na bazę?
Pakiet Mobilności to zbiór unijnych przepisów prawnych, których wdrażanie rozpoczęło się w 2020 roku i potrwa aż do 2026 roku. To kompleksowy pakiet regulacji, których celem jest ujednolicenie zasad funkcjonowania transportu drogowego na terenie całej Unii Europejskiej, w tym zasad dotyczących obowiązkowego zjazdu na bazę.
Reguluje on m.in. kwestię zjazdu na bazę kierowców transportu międzynarodowego oraz transportu.
Pakiet Mobilność a zjazd na bazę
Pakiet Mobilności znacząco wpływa na zasady zjazdu na bazę kierowców transportu międzynarodowego. W 2022 roku za jego sprawą w życie weszły przepisy, które zobowiązywały pojazdy do przynajmniej jednego zjazdu na bazę w przeciągu 8 tygodni. Co więcej, baza ta musiała znajdować się w siedzibie kraju przewoźnika.
Co jednak istotne, przepis ten został niedawno unieważniony przez Trybunał Sprawiedliwości UE.
Jeżeli chcesz przeczytać więcej o Pakiecie Mobilności, zachęcamy do sprawdzenia naszego artykułu: Co zmienia Pakiet Mobilności? Zmiany przepisów w europejskim transporcie drogowym.
Powrót kierowców co 4 tygodnie
Dodajmy również, że od 20 sierpnia 2020 roku przewoźnicy muszą organizować powroty kierowców do centrum operacyjnego w kraju siedziby firmy lub do miejsca zamieszkania kierowcy. Zgodnie z art. 8 ust. 8a rozporządzenia 561/2006/WE, powrót musi nastąpić co najmniej raz na 4 tygodnie kalendarzowe, aby kierowca mógł wykorzystać odpoczynek trwający minimum 45 godzin.
Warto zaznaczyć, że w szczególnych przypadkach ten okres może ulec skróceniu. Jeżeli kierowca korzysta za granicą z dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych z rzędu, powrót należy zorganizować wcześniej - już na kolejny odpoczynek 45-godzinny, który przypada najczęściej w trzecim tygodniu.
To kierowca ma prawo wyboru między powrotem do centrum operacyjnego lub miejsca zamieszkania. Za nieprzestrzeganie tego obowiązku firma podlega karze w wysokości 150 zł za każdego kierowcę, którego dotyczy naruszenie.
Teraz przejdźmy jednak do kwestii wyroku TSUE.
Wyrok TSUE i jego konsekwencje dla obowiązku powrotu
4 października 2024 roku zapadł długo wyczekiwany wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie połączonych skarg (od C-541/20 do C-555/20). Ta przełomowa decyzja wprowadziła istotne zmiany w funkcjonowaniu przepisów Pakietu Mobilności, na które branża transportowa czekała z niecierpliwością.
Unieważnienie obowiązku powrotu pojazdów
TSUE jednoznacznie stwierdził nieważność przepisu dotyczącego obowiązkowego powrotu pojazdów do bazy eksploatacyjnej co 8 tygodni. W uzasadnieniu Trybunał wskazał, że "Parlament i Rada nie wykazały, że w chwili przyjęcia tego środka dysponowały wystarczającymi informacjami pozwalającymi im ocenić jego proporcjonalność".
Decyzja ta stanowi prawdziwy przełom dla firm transportowych, szczególnie tych pochodzących z krajów peryferyjnych Unii Europejskiej. Eliminuje bowiem jeden z najbardziej kontrowersyjnych i kosztownych wymogów Pakietu Mobilności, który zmuszał przewoźników do organizowania pustych przejazdów tylko po to, by spełnić wymogi regulacyjne.
Jako ciekawostkę dodajmy, że przed wyrokiem TSUE za brak powrotu pojazdu przedsiębiorca mógł otrzymać karę w wysokości 2000 zł.
Dokumentacja potwierdzająca powrót kierowcy
Pomimo zmian wprowadzonych wyrokiem TSUE, przedsiębiorstwa transportowe nadal muszą posiadać odpowiednią dokumentację potwierdzającą właściwe zorganizowanie powrotu kierowcy. W przypadku gdy kierowca nie skorzystał z możliwości powrotu, firma powinna przedstawić dowody świadczące o tym, że powrót został zaplanowany, a nieodbycie go było decyzją samego kierowcy.
Zgodnie z wyjaśnieniami Komisji Europejskiej, wymaganą dokumentację mogą stanowić:
- zapisy tachografu;
- plany pracy kierowców transportu międzynarodowego;
- bilety (lotnicze, autobusowe, kolejowe);
- inne dowody potwierdzające ustalenia dotyczące podróży.
Wszystkie te dowody muszą być przechowywane w siedzibie przedsiębiorstwa i przedstawiane na żądanie organów kontrolnych.
Wyjątki i indywidualne decyzje kierowców
Po wyroku TSUE kwestia wyjątków od obowiązku powrotu pojazdów stała się bezprzedmiotowa, ponieważ sam obowiązek został unieważniony. W przypadku kierowców sytuacja wygląda inaczej - obowiązek powrotu nadal istnieje, ale to kierowca ma prawo decydować, czy z niego skorzysta.
Jeśli kierowca podejmie decyzję o nieskorzystaniu z oferty pracodawcy dotyczącej powrotu i postanowi spędzić okres odpoczynku w innym miejscu, a wszelkie koszty podróży do i z tego miejsca powinny zostać pokryte z jego własnych środków.
Zrozumienie tych przepisów jest kluczowe dla wszystkich przedsiębiorców działających w branży transportowej. W kolejnej części artykułu przyjrzymy się szczegółowo wyrokowi TSUE i jego wpływowi na pozostałe elementy Pakietu Mobilności.
Konsekwencje dla przewoźników i środowiska po wyroku TSUE
Pakiet Mobilności od początku stanowił poważne wyzwanie finansowe dla firm transportowych w całej Unii Europejskiej. Najnowszy wyrok TSUE przynosi istotne zmiany, które wpływają zarówno na przewoźników, jak i środowisko naturalne.
Wymierne oszczędności dla firm transportowych
Unieważnienie obowiązku powrotu pojazdów do bazy oznacza realne korzyści finansowe dla przewoźników. Wcześniejsze regulacje generowały znaczące obciążenia:
- Dodatkowe koszty sięgające nawet 11 000 euro na każdy pojazd, co przekładało się na wzrost kosztów operacyjnych;
- W skrajnych przypadkach wzrost kosztów nawet o 40%;
- Koszty jednorazowe związane z relokacją operacji mogły sięgać nawet 1,5 miliona euro;
- Kary w wysokości 2000 zł za każdy pojazd, który nie wrócił na bazę.
Te obciążenia były szczególnie dotkliwe w kontekście niskiej rentowności branży. Według danych GUS, marża firm transportowych wynosi zaledwie 3-4%, co oznacza, że dodatkowy wzrost kosztów o 10% mógł postawić wiele przedsiębiorstw na granicy rentowności.
Pozytywny wpływ na środowisko naturalne
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych aspektów Pakietu Mobilności był jego negatywny wpływ na środowisko. Obowiązek powrotu pojazdów generował:
- Dodatkową emisję 2,9 miliona ton CO2 rocznie;
- Wzrost emisji w międzynarodowym transporcie drogowym o 4,6%.
Z kolei odwołanie obowiązku zjazdu na bazę kierowców transportu międzynarodowego co 8 tygodni mocno ograniczyło puste przejazdy i ww. emisję gazów cieplarnianych.
Zjazd na bazę kierowcy i nowe zasady - Podsumowanie
Pakiet Mobilności wprowadził znaczące zmiany w funkcjonowaniu transportu drogowego w Unii Europejskiej, a wyrok TSUE z 4 października 2024 roku stanowił przełom dla całej branży. Unieważnienie przepisu o obowiązkowym powrocie pojazdów na bazę co 8 tygodni przynosi wymierne korzyści zarówno ekonomiczne, jak i ekologiczne.
Przewoźnicy mogą teraz efektywniej planować trasy, eliminując kosztowne i nieefektywne puste przejazdy. Szacuje się, że dzięki temu firmy transportowe zaoszczędzą nawet do 11 000 euro rocznie na każdy pojazd. Dodatkowo, pozytywny wpływ na środowisko jest nie do przecenienia - redukcja emisji CO2 o niemal 3 miliony ton rocznie to znaczący krok w kierunku bardziej ekologicznego transportu.
Warto jednak pamiętać, że nadal obowiązuje wymóg powrotu kierowców do bazy co 4 tygodnie lub wcześniej w przypadku dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych z rzędu. Przewoźnicy muszą dokumentować te powroty, a za nieprzestrzeganie przepisów grozi kara w wysokości 150 zł za każdego kierowcę.
Zmiany wprowadzone wyrokiem TSUE stanowią odpowiedź na potrzeby branży transportowej, szczególnie firm z krajów peryferyjnych UE, dla których wymóg powrotu pojazdów był wyjątkowo obciążający. Jednocześnie zachowane zostały regulacje mające na celu ochronę praw pracowników i zapewnienie im odpowiednich warunków pracy i odpoczynku.
A jeżeli prowadzisz firmę transportową i potrzebujesz wsparcia w jakichkolwiek kwestiach związanych z rozliczaniem czasu pracy kierowców lub optymalizacją wynagrodzeń kierowców, chętnie pomożemy! Skontaktuj się z nami i wskaż, co stanowi wyzwanie, a my zajmiemy się resztą!
Zjazd na bazę kierowcy i nowe zasady - Najczęściej zadawane pytania
Poniżej zebraliśmy najczęściej zadawane pytania dotyczące zasad zjazdu na bazę kierowcy oraz udzieliliśmy na nie odpowiedzi. Jeżeli brakuje wśród nich kwestii, która Cię nurtuje, skontaktuj się z nami, a nasi specjaliści chętnie udzielą wsparcia!
Czy kierowcy nadal muszą wracać do bazy co 4 tygodnie?
Tak, obowiązek powrotu kierowców do bazy co 4 tygodnie nadal obowiązuje. Kierowcy muszą wrócić do centrum operacyjnego pracodawcy lub miejsca zamieszkania przynajmniej raz na 4 tygodnie kalendarzowe.
Jakie są konsekwencje nieprzestrzegania przepisów Pakietu Mobilności?
Za naruszenie przepisów Pakietu Mobilności grożą różne kary, np. 150 zł za brak dokumentacji związanej z powrotem kierowcy, 1000 zł za brak wpisu w tachografie o wjeździe do nowego kraju UE, a nawet do 12 000 zł za wykonywanie przewozu bez licencji.
Czy kierowcy mogą odbywać regularny odpoczynek tygodniowy w kabinie pojazdu?
Nie, odbywanie regularny odpoczynek tygodniowy nie może odbywać się w kabinie pojazdu. Kierowcy muszą spędzać ten czas w odpowiednim miejscu zakwaterowania, np. w hotelu.
Jak wyrok TSUE wpłynął na obowiązek powrotu pojazdów do bazy?
Trybunał Sprawiedliwości UE unieważnił przepis dotyczący obowiązkowego powrotu pojazdów do bazy co 8 tygodni. Przewoźnicy nie muszą już organizować pracy w sposób umożliwiający taki powrót ani dokumentować jego realizacji.
Jakie korzyści przyniosło unieważnienie obowiązku powrotu pojazdów?
Unieważnienie tego przepisu pozwoli firmom transportowym zaoszczędzić znaczące środki finansowe, nawet do 11 000 euro na pojazd rocznie. Dodatkowo, eliminacja niepotrzebnych pustych przejazdów przyczyni się do optymalizacji ilości godzin jazdy dziennej oraz redukcji emisji CO2 o blisko 3 miliony ton rocznie.
O ile nie wskazano inaczej - treści umieszczone na Evotax.pl są rozpowszechniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0 DEED. Rozpowszechniane treści nie mogą być traktowane jako profesjonalne porady prawne lub konsultacje.