Certyfikat Kompetencji Zawodowych w 2025 roku - Co musisz wiedzieć?

Czym jest certyfikat kompetencji zawodowych?

Certyfikat kompetencji zawodowych to oficjalny dokument potwierdzający, że jego posiadacz posiada niezbędną wiedzę i umiejętności do zarządzania operacjami transportowymi w firmie działającej w branży transportu drogowego – zarówno krajowego, jak i międzynarodowego.

Kto wydaje certyfikat kompetencji zawodowych?

Certyfikat kompetencji zawodowych jest wydawany przez Instytut Transportu Samochodowego i warto dodać, że dokument ten jest wymagany przez prawo, aby móc legalnie prowadzić przewozy drogowe osób lub przewozy rzeczy. Stanowi on potwierdzenie kwalifikacji nie tylko dla przedsiębiorców, ale również dla osób pełniących funkcję zarządzającego transportem w firmie.

Kto i kiedy musi posiadać certyfikat kompetencji zawodowych?

Przepisy precyzyjnie określają, kto musi posiadać certyfikat kompetencji zawodowych oraz kiedy można być z tego obowiązku zwolnionym, a przed obowiązkiem uzyskania tego dokumentu stoją przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie transportu drogowego, a właściwie zarządzający transportem w danym przedsiębiorstwie.

Rola osoby zarządzającej transportem

Sam przedsiębiorca nie musi osobiście posiadać certyfikatu kompetencji zawodowych. Zgodnie z przepisami, w przedsiębiorstwie transportowym musi być wyznaczona przynajmniej jedna osoba fizyczna, która legitymuje się tym dokumentem i pełni funkcję zarządzającego transportem. Osoba ta odpowiada za faktyczne i ciągłe zarządzanie operacjami transportowymi firmy.

Zarządzający transportem powinien mieć rzeczywisty związek z przedsiębiorstwem – może być pracownikiem, dyrektorem, właścicielem lub udziałowcem. Alternatywnie, można zatrudnić zewnętrznego zarządzającego na podstawie umowy cywilnoprawnej. W takim przypadku osoba ta może zarządzać transportem w maksymalnie czterech różnych przedsiębiorstwach, dysponujących łącznie flotą nieprzekraczającą 50 pojazdów.

Certyfikat kompetencji zawodowych a prawo

Wymóg ten wynika bezpośrednio z przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009.

Do czego potrzebny jest certyfikat kompetencji zawodowych?

Certyfikat kompetencji zawodowych jest niezbędny zarówno kiedy przewoźnik chce wykonywać drogowe przewozy krajowe, jak i przewozy międzynarodowe, m.in przewozy drogowe w Unii Europejskiej. Dokument ten potwierdza kompetencje przewoźnika drogowego.

Certyfikat obejmuje zarówno przewozy drogowe osób oraz przewozy drogowe rzeczy, przy czym należy zaznaczyć, że w przypadku rzeczy jak i osób mowa o dwóch odrębnych certyfikatach. Warto jednak zaznaczyć, że proces ich uzyskania jest podobny.

Jak uzyskać certyfikat kompetencji zawodowych w 2025 roku?

Uzyskanie certyfikatu kompetencji zawodowych wymaga przejścia przez określoną procedurę administracyjną oraz zdania egzaminu. Tutaj należy jednak mieć na uwadze wymagania dla osób ubiegających się o certyfikat kompetencji zawodowych, które należy spełnić, chcąc uzyskać ten dokument.

Z kolei jedyną instytucją uprawnioną do wydawania certyfikatu jest Instytut Transportu Samochodowego (ITS).

Wniosek do ITS: wymagane dane i dokumenty

Chcąc przystąpić do egzaminu, należy złożyć w Instytucie Transportu Samochodowego dokumenty wymagane do uzyskania certyfikatu:

• Wypełniony wniosek o wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych;
• Kopię potwierdzenia wpłaty za egzamin (500 zł) oraz za wydanie certyfikatu (300 zł) - łącznie 800 zł.

We wniosku należy także wskazać zakres kompetencji zawodowych - przewozy rzeczy albo przewozy osób - oraz proponowaną datę i miejsce egzaminu. Istotne jest, aby dokumenty wymagane do uzyskania certyfikatu zostały złożone co najmniej 14 dni przed datą egzaminu. O kwalifikacji na egzamin decyduje kolejność składania wniosków.

Warto zaznaczyć, że w przypadku wniosku niekompletnego lub niewłaściwie wypełnionego, ITS w terminie 7 dni wzywa kandydata do uzupełnienia braków. Dlatego szczególnie ważne jest dokładne sprawdzenie wszystkich wymaganych dokumentów przed ich złożeniem.

Wymagania dla obcokrajowców

Osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego muszą spełnić dodatkowe wymagania dla osób ubiegających się o certyfikat. Do wniosku należy dodatkowo dołączyć:

• Oświadczenie o zwykłym miejscu zamieszkania;
• Kopię karty pobytu lub dokument potwierdzający zarejestrowanie pobytu obywatela UE.

Zwykłe miejsce zamieszkania oznacza miejsce, w którym dana osoba przebywa przez co najmniej 185 dni w roku. Oprócz tego obcokrajowcy muszą komunikatywnie posługiwać się językiem polskim, gdyż ITS nie zezwala na korzystanie z pomocy tłumacza podczas egzaminu. Z kolei kartę pobytu uzyskuje się na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, które wydawane jest na okres od 3 miesięcy do 3 lat.

Przygotowanie odpowiedniej dokumentacji to jednak dopiero pierwszy krok. Kluczowym elementem pozostaje zdanie egzaminu, którego struktura i wymagania zostały szczegółowo określone w przepisach.

Struktura egzaminu i warunki jego zaliczenia

Egzamin na certyfikat kompetencji zawodowej składa się z dwóch wyraźnie oddzielonych części, które sprawdzają zarówno wiedzę teoretyczną, jak i umiejętności praktyczne kandydatów. Zrozumienie struktury egzaminu oraz kryteriów oceny jest kluczowe dla skutecznego przygotowania się do tego wyzwania.

Część teoretyczna: 64 pytania testowe

Pierwsza część egzaminu ma formę testu wielokrotnego wyboru składającego się z 64 pytań z czterema możliwymi odpowiedziami. Pytania są pogrupowane w 8 działów tematycznych, po 8 pytań z każdego obszaru. Zakres tematyczny obejmuje: prawo cywilne, prawo handlowe, prawo socjalne, prawo podatkowe, działalność gospodarczą i zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, dostęp do rynku, normy techniczne oraz bezpieczeństwo drogowe.

System punktacji tej części jest prosty - za każde pytanie można otrzymać 0 lub 1 punkt, przy czym punkt przyznawany jest wyłącznie wtedy, gdy zaznaczone zostaną wszystkie poprawne odpowiedzi. W zależności od pytania, poprawna może być jedna, dwie lub nawet trzy odpowiedzi.

Część problemowa: 2 zadania praktyczne

Druga część egzaminu ma charakter praktyczny i składa się z dwóch zadań do rozwiązania, z których każde zawiera po dwa pytania. Co istotne, jedno z zadań zawsze dotyczy czasu pracy kierowców. Drugie zadanie zazwyczaj obejmuje zagadnienia związane z kadrami i płacami lub obliczaniem kosztów leasingu i inwestycji w firmie transportowej.

System oceniania tej części jest bardziej złożony niż w przypadku testu. Za każdą odpowiedź można otrzymać od 0 do 4 punktów, w zależności od jakości rozwiązania. Każda ocena ma wagę równą 4, zatem maksymalna liczba punktów możliwych do zdobycia w tej części wynosi 64.

Wymagania punktowe i czas trwania egzaminu

Łączny czas trwania egzaminu wynosi 240 minut - po 120 minut na każdą część. Pomiędzy częściami przewidziana jest przerwa trwająca maksymalnie 15 minut, z której można zrezygnować. Jeżeli kandydat jest zwolniony z części teoretycznej, o czym piszemy w dalszej części artykłu, czas trwania tej części wynosi 15 minut na każdy pozostawiony moduł.

Aby zaliczyć egzamin na certyfikat kompetencji zawodowych, należy spełnić dwa warunki:

• Uzyskać minimum 50% punktów z każdej części (co najmniej 32 punkty za test oraz 32 punkty za zadania praktyczne);
• Osiągnąć łącznie co najmniej 60% ogólnej liczby punktów z całości egzaminu (około 77 punktów).

Należy pamiętać, że baza pytań i zadań egzaminacyjnych jest tajna, co oznacza, że przygotowanie wymaga solidnego opanowania wszystkich zagadnień objętych programem egzaminu.

Zwolnienia z egzaminu i koszty uzyskania certyfikatu

Nie każdy kandydat musi przystępować do pełnego egzaminu na certyfikat kompetencji zawodowych. Przepisy przewidują możliwość uzyskania zwolnień, które mogą znacznie uprościć proces i obniżyć koszty uzyskania dokumentu.

Zwolnienie na podstawie programu studiów

Absolwenci studiów drugiego stopnia, jednolitych studiów magisterskich lub studiów podyplomowych mogą ubiegać się o całkowite zwolnienie z egzaminu pisemnego. Warunkiem jest, aby program tych studiów obejmował wszystkie zagadnienia wymienione w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009.

Aby uzyskać takie zwolnienie, należy złożyć do Instytutu Transportu Samochodowego komplet dokumentów:

• Wypełniony wniosek o wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych;
• Kopię potwierdzenia wpłaty za certyfikat (300 zł);
• Wypełnioną deklarację o zakresie zagadnień objętych programem studiów;
• Dyplom ukończenia studiów wraz z suplementem lub innym dokumentem potwierdzającym program studiów.

Częściowe zwolnienie z wybranych modułów

Absolwenci studiów, których program pokrywał się tylko częściowo z wymaganymi zagadnieniami, mogą uzyskać zwolnienie z odpowiednich modułów testu. Za każdy uznany moduł opłata za egzamin jest pomniejszana o 50 zł. Należy jednak pamiętać, że osoby korzystające z częściowego zwolnienia nadal muszą rozwiązać zadanie egzaminacyjne w części praktycznej.

Koszt egzaminu na certyfikat kompetencji zawodowych

Całkowity koszt uzyskania certyfikatu w 2025 roku wynosi 800 zł. Na kwotę tę składają się:

• Opłata za egzamin – 500 zł;
• Opłata za wydanie certyfikatu – 300 zł.

W przypadku całkowitego zwolnienia z egzaminu kandydat uiszcza jedynie opłatę za wydanie certyfikatu w wysokości 300 zł. Przy częściowym zwolnieniu z egzaminu opłata 500 zł jest pomniejszana o 50 zł za każdy uznany moduł.

Opłaty za egzamin poprawkowy i duplikat

Jeżeli kandydat nie zda egzaminu za pierwszym razem, może przystąpić do niego ponownie po wniesieniu opłaty w wysokości 500 zł. Wniesiona wcześniej opłata za wydanie certyfikatu (300 zł) pozostaje ważna i nie trzeba jej uiszczać ponownie. Liczba podejść do egzaminu nie jest ograniczona.

W przypadku zagubienia, kradzieży lub zniszczenia certyfikatu można ubiegać się o wydanie duplikatu. Wymaga to złożenia odpowiedniego oświadczenia oraz wniesienia opłaty w wysokości 300 zł. W tytule przelewu należy wpisać "duplikat certyfikatu – Imię Nazwisko".

Wszystkie opłaty należy wpłacać na rachunek bankowy Instytutu Transportu Samochodowego o numerze: 86 1240 6074 1111 0000 4992 2947.

Certyfikat Kompetencji Zawodowych w 2025 roku - Podsumowanie

Certyfikat kompetencji zawodowych to nie tylko wymóg formalny, ale także fundament bezpiecznego i zgodnego z przepisami funkcjonowania firmy transportowej. Jego uzyskanie wymaga przygotowania, znajomości procedur i odpowiedniego zaplanowania całego procesu – od złożenia wniosku, przez egzamin, aż po wydanie dokumentu.

Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz działalność, czy planujesz rozwój usług transportowych w kraju lub za granicą – posiadanie certyfikatu to inwestycja w legalność, profesjonalizm i przyszłość Twojej firmy.

Jeśli posiadasz firmę transportową i potrzebujesz wsparcia w aspektach związanych z jej prowadzeniem, dotyczącym księgowości, rozliczania czasu pracy kierowców, kadr i płac lub prowadzisz bądź planujesz nie tylko przewozy drogowe w Polsce, ale też przewozy drogowe w krajach UE i szukasz porady specjalistów, chętnie ich udzielimy! Skontaktuj się z nami, a zespół Evotax pomoże Ci w obszarze, który stanowi wyzwanie!