Tachograf VDO w Praktyce: Od Podstaw Do Zaawansowanych Funkcji

Czym jest tachograf VDO i jak działa?

Nazwa "tachograf" pochodzi od greckich słów "tachos" (prędkość) i "grapho" (pisać). Urządzenie to zostało zaprojektowane, aby rejestrować funkcjonowanie pojazdu oraz monitorować aktywność kierowcy.

Z kolei model tachografu VDO to jedno z najpopularniejszych urządzeń tego typu na europejskich rynku, produkowane przez niemiecką firmę VDO – Vereinigte DEUTA - OTA, która jest częścią grupy Continental Automotive.

Tachograf VDO - Rejestrowane dane: prędkość, czas jazdy, odpoczynek

Tachograf VDO rejestruje w funkcji czasu szereg istotnych parametrów dotyczących pracy kierowcy oraz funkcjonowania pojazdu. Przede wszystkim monitoruje przejechaną przez pojazd drogę oraz jego chwilową prędkość. Równie istotne jest zapisywanie aktywności kierowcy, która obejmuje okresy:

• Jazdy;
• Innej pracy (np. załadunek, rozładunek)
• Dyżuru (oczekiwania);
• Odpoczynku.

Dodajmy również, że tachograf VDO gromadzi informacje o numerze rejestracyjnym pojazdu, wprowadzeniach karty kierowcy, aktywności kierowców oraz zdarzeniach takich jak przekroczenia prędkości czy próby manipulacji.

Różnice między tachografem analogowym a tachografem VDO

Do 2006 roku w pojazdach montowano tachografy analogowe, które rejestrowały dane na woskowanych dyskach papierowych (wykresówkach). Jednak ze względu na łatwość fałszowania zapisów wprowadzono obowiązek stosowania tachografów cyfrowych. Do sierpnia 2023 roku przewoźnicy mieli obowiązkowy był tachograf cyfrowy 1. generacji, natomiast od tego momentu obowiązkowe narzędzie to tachograf cyfrowy 2. generacji o którym więcej przeczytasz w naszym artykule: Tachograf inteligentny 2 generacji: Praktyczny przewodnik dla przewoźników 2025.

Wracając jednak do tachografów cyfrowych VDO - urządzenia te zapisują informacje w wewnętrznej pamięci oraz na kartach chipowych i mają wielkość typowego radia samochodowego. Ponadto, są wyposażone jest w dwa czytniki kart, przełącznik ręcznego wprowadzania danych, wyświetlacz oraz drukarkę. Cyfrowy tachograf VDO może przechowywać dane przez około 12 miesięcy.

Wymogi prawne dla pojazdów powyżej 3,5 tony

Zgodnie z rozporządzeniem UE 3821/85, które weszło w życie 29 września 1986 roku, tachografy są obowiązkowym wyposażeniem pojazdów. Obowiązek instalacji dotyczy:

• Pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony;
• Pojazdów służących do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.

Aktualnie funkcjonowanie tachografów reguluje rozporządzenie UE 165/2014. Od 1 lipca 2026 roku obowiązek stosowania tachografów zostanie rozszerzony również na pojazdy o DMC większej niż 2,5 tony wykonujące międzynarodowy przewóz rzeczy, o czym więcej przeczytasz w naszym artykule: Tachografy w Busach: Nowe regulacje UE od 1 lipca 2026

Z kolei model DTCO 4.1 to inteligentny tachograf drugiej generacji, który spełnia wymogi rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/799 załącznik I C. Ten nowoczesny model wprowadza funkcje, które znacząco wykraczają poza możliwości swoich poprzedników.

Obsługa tachografu VDO krok po kroku

Prawidłowa obsługa tachografu VDO stanowi podstawę legalnej pracy każdego kierowcy zawodowego.

Tachograf VDO - Ustawianie trybu pracy: jazda, odpoczynek, dyspozycyjność

Tachograf VDO umożliwia ustawienie czterech podstawowych aktywności:

1. Jazdy;
2. Innej pracy;
3. Dyspozycyjności;
4. Odpoczynku.

Niektóre aktywności rejestrowane są automatycznie - na przykład jazda włącza się samoczynnie po ruszeniu pojazdu. Pozostałe należy ustawiać manualnie za pomocą przycisków na panelu urządzenia.

Podczas przerwy lub odpoczynku kierowca musi bezwzględnie ustawić aktywność na "odpoczynek". Nieprawidłowe oznaczenie tego czasu może skutkować sankcjami podczas kontroli, dlatego tak ważne jest systematyczne pilnowanie właściwego ustawienia trybu pracy.

Tachograf VDO - Reakcja na komunikaty i alerty urządzenia

W trakcie pracy z tachografem VDO mogą pojawić się różne komunikaty i alerty. Najczęściej dotyczą one przekroczenia prędkości lub naruszeń czasu pracy. Każdy komunikat wyświetlany na ekranie należy potwierdzić, dwukrotnie naciskając przycisk OK.

Zignorowanie alertów może prowadzić do nieprawidłowej rejestracji czasu pracy lub innych danych. Z kolei właściwa reakcja na wyświetlane informacje jest kluczowa dla utrzymania zgodności z przepisami oraz uniknięcia potencjalnych konsekwencji podczas kontroli.

Tachograf VDO - Jak wygląda obsługa w trybie podwójnej załogi?

Większość tachografów VDO przystosowana jest do obsługi podwójnej załogi i posiada dwa sloty na karty. Karta pierwszego kierowcy (aktualnie prowadzącego pojazd) powinna znajdować się w slocie nr 1, natomiast karta drugiego kierowcy w slocie nr 2. W momencie zamiany kierowców za kierownicą, konieczna jest również zamiana kart w slotach.

Warto podkreślić, że przy zamianie kart nie należy oznaczać zakończenia i ponownego rozpoczęcia pracy - te czynności wykonuje się tylko przed rozpoczęciem odpoczynku dobowego lub tygodniowego oraz po ich zakończeniu.

Prawidłowa wymiana kart umożliwia weryfikację poprawności dokonywania zmian osób prowadzących pojazd, co jest szczególnie istotne podczas kontroli drogowych.

Zaawansowane funkcje tachografu VDO 4.1

Model DTCO 4.1 reprezentuje drugą generację inteligentnych tachografów, wprowadzając funkcje, które znacząco usprawniają pracę kierowców oraz zwiększają bezpieczeństwo danych w transporcie drogowym. Urządzenie to oferuje rozwiązania wykraczające daleko poza podstawową funkcjonalność swoich poprzedników.

Automatyczna rejestracja przekroczeń granic i lokalizacji załadunku

Tachograf cyfrowy 2. generacji VDO DTCO 4.1 automatycznie wykrywa i zapisuje moment przekroczenia granicy przez pojazd. Oznacza to, że kierowca nie musi zatrzymywać się po przekroczeniu granicy, aby manualnie wprowadzić symbol państwa. Urządzenie rejestruje również precyzyjną pozycję i czas podczas operacji załadunku oraz rozładunku.

Funkcjonalność ta wykorzystuje rozszerzony moduł GNSS (Globalny System Nawigacji Satelitarnej), który współpracuje z europejskim systemem Galileo (OS-NMA). System ten zapewnia najwyższy poziom ochrony kryptograficznej, chroniąc komunikaty nawigacyjne przed potencjalnymi cyberatakami.

Zdalne pobieranie danych za pomocą technologii Bluetooth

Tachograf DTCO 4.1a został również wyposażony w zintegrowany moduł Bluetooth, umożliwiający zdalne pobieranie danych za pomocą smartfonów czy innych urządzeń zewnętrznych. Ta funkcja znacząco ułatwia regularne pobieranie danych pojazdu z pamięci tachografu i kart kierowców.

Warto podkreślić, że zgodnie z przepisami UE obowiązkowe pobieranie danych musi odbywać się co 28 dni dla kart kierowców oraz co 90 dni dla pamięci masowej tachografu. Co istotne, w tym przypadku technologia Bluetooth eliminuje konieczność fizycznej obecności kierowcy w bazie transportowej, co optymalizuje procesy operacyjne.

Zwiększone bezpieczeństwo danych i ochrona przed manipulacją

Tachograf DTCO 4.1 przetwarza dane osobowe kierowców, które podlegają szczególnej ochronie zgodnie z obowiązującymi przepisami. Natomiast przedsiębiorca, jako administrator danych, jest zobowiązany do zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa oraz poinformowania pracowników o systemie nadzoru.

Warto także podkreślić, że model VDO DTCO 4.1 został wyposażony w zaawansowane mechanizmy chroniące przed próbami manipulacji. Jest to szczególnie istotne w kontekście rosnących zagrożeń cybernetycznych oraz potrzeby zapewnienia integralności rejestrowanych danych.

Zgodność z najnowszymi regulacjami UE

Tachograf DTCO 4.1 został zaprojektowany w pełnej zgodności z rozporządzeniem UE 165/2014 oraz Pakietem Mobilności. Regulacje te określają precyzyjne wymagania dotyczące funkcjonalności inteligentnych tachografów drugiej generacji.

Od 21 sierpnia 2023 roku wszystkie nowo rejestrowane pojazdy muszą być wyposażone w inteligentny tachograf drugiej generacji. Z kolei 31 grudnia 2024 roku obowiązek ten objął wszystkie pojazdy w ruchu międzynarodowym posiadające tachografy sprzed czerwca 2019 roku.

Kalibracja, legalizacja i interpretacja danych z tachografu VDO

Prawidłowe funkcjonowanie tachografu VDO wymaga regularnych czynności serwisowych oraz umiejętności interpretacji rejestrowanych danych. Znajomość procedur związanych z legalizacją i kalibracją gwarantuje dokładność pomiarów oraz zgodność z obowiązującymi przepisami.

Kiedy należy wykonać kalibrację tachografu VDO?

Kalibracja tachografu VDO to proces potwierdzania lub aktualizowania parametrów pojazdu przechowywanych w pamięci urządzenia. Pierwszą kalibrację należy przeprowadzić w ciągu 14 dni od daty rejestracji pojazdu, niezależnie czy jest nowy czy używany. Natomiast następne kalibracje wykonuje się co 24 miesiące.

Istnieją jednak sytuacje wymagające wcześniejszej kalibracji:

• Uszkodzenie tachografu lub plomb zabezpieczających;
• Nieprawidłowe działanie urządzenia;
• Wymiana opon na osi napędowej;
• Zmiana numeru rejestracyjnego pojazdu.

Odczyt danych z karty kierowcy i tachografu VDO

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dane z karty kierowcy należy pobierać co najmniej raz na 28 dni, natomiast z tachografu co 90 dni. Proces odczytu danych z karty kierowcy trwa zwykle 2-5 minut.

Procedura pobierania danych obejmuje następujące kroki:

1. Włożenie karty kierowcy do slotu;
2. Umieszczenie karty przedsiębiorstwa w drugim slocie;
3. Podłączenie czytnika;
4. Rozpoczęcie pobierania danych z pamięci masowej tachografu.

Pobrane dane muszą być przechowywane przez 12 miesięcy od daty odczytu.

Interpretacja wydruków i piktogramów

Wydruki danych z tachografu VDO zawierają dane telematyczne, wśród których znajdują się:

1. Data wydruku;
2. Rodzaj wydruku;
3. Dane kierowcy;
4. Dane pojazdu;
5. Rodzaj tachografu;
6. Datę ostatniej kalibracji;
7. Formy aktywności kierowcy.

Poszczególne informacje oznaczone są piktogramami - ujednoliconymi znakami graficznymi, które są identyczne dla wszystkich tachografów cyfrowych. Znajomość piktogramów pozwala na obsługę dowolnego tachografu niezależnie od ustawionego języka.

W nowszych wersjach tachografów VDO GEN2v2 wprowadzono dodatkowe piktogramy dotyczące załadunku, rozładunku oraz przekraczania granic między krajami. Ta funkcjonalność znacząco ułatwia interpretację danych podczas kontroli drogowych.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o symbolach i oznaczeniach tachografu cyfrowego, zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem: Co oznaczają symbole na tachografie cyfrowym?

Praktyczne wskazówki dotyczące eksploatacji tachografu VDO - Podsumowanie

Tachograf VDO to niezbędne narzędzie w codziennej pracy kierowcy – jego prawidłowa obsługa gwarantuje zgodność z przepisami i bezpieczeństwo. Model DTCO 4.1 oferuje szereg zaawansowanych funkcji, takich jak automatyczna rejestracja przekroczeń granic czy zdalne pobieranie danych, co znacząco usprawnia pracę.

Warto pamiętać o obowiązkach takich jak kalibracja co 2 lata oraz regularne pobieranie danych – ich zaniedbanie może skutkować wysokimi karami. Opanowanie podstawowych i zaawansowanych funkcji tachografu to dziś nie tylko wymóg prawny, ale także warunek bezpiecznego i profesjonalnego transportu.

Jeśli prowadzisz firmę transportową i potrzebujesz wsparcia w kwestiach związanych z tachografami i rozliczaniem czasu pracy kierowców, księgowości lub obsłudze kadrowo-płacowej – skontaktuj się z nami, a nasz zespół specjalistów chętnie udzieli wsparcia!

Tachografy VDO - Najczęściej zadawane pytania

Poniżej zebraliśmy pytanie dotyczące tachografów VDO, które najczęściej słyszymy i udzieliliśmy na nie odpowiedzi. Jeżeli brakuje wśród nich kwestii, która Cię ciekawi, skontaktuj się z nami, a nasi specjaliści chętnie udzielą wsparcia!

Jakie są główne funkcje tachografu VDO?

Tachograf VDO rejestruje czas pracy kierowcy, prędkość pojazdu, przebytą drogę oraz okresy odpoczynku. Urządzenie to zapewnia zgodność z przepisami dotyczącymi czasu pracy kierowców i przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa w transporcie drogowym.

Jak często należy kalibrować tachograf VDO?

Kalibrację tachografu VDO należy przeprowadzać co 24 miesiące. Pierwszą kalibrację wykonuje się w ciągu 14 dni od rejestracji pojazdu. Dodatkowo, kalibracja jest wymagana po wymianie opon na osi napędowej, zmianie numeru rejestracyjnego lub w przypadku nieprawidłowego działania urządzenia.

Jak często należy pobierać dane z tachografu i karty kierowcy?

Dane z karty kierowcy powinny być pobierane co najmniej raz na 28 dni, natomiast dane z tachografu - co 90 dni. Pobrane informacje muszą być przechowywane przez okres 12 miesięcy od daty odczytu.

Jakie pojazdy muszą być wyposażone w tachograf VDO?

Tachograf VDO jest obowiązkowy w pojazdach o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony oraz w pojazdach służących do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą. Od 1 lipca 2026 roku obowiązek ten obejmie również pojazdy o DMC powyżej 2,5 tony wykonujące międzynarodowy przewóz rzeczy.

Jakie zaawansowane funkcje oferuje tachograf VDO 4.1?

Tachograf VDO 4.1 automatycznie rejestruje przekroczenia granic i lokalizacje załadunku/rozładunku, umożliwia zdalne pobieranie danych przez Bluetooth, zapewnia zwiększone bezpieczeństwo danych i ochronę przed manipulacją oraz jest w pełni zgodny z najnowszymi regulacjami UE dotyczącymi inteligentnych tachografów.